Vademecum przetargowe cz.1 – Formy wnoszenia wadium

zabezpieczenie przetargu formy wnoszenia wadium

Cel wadium

Przedsiębiorca, który planuje wziąć udział w przetargu, organizowanym zgodnie z zasadami Ustawy Prawo Zamówień Publicznych musi wnieść wadium czyli ustanowić odpowiednie zabezpieczenie, inaczej nie zostanie dopuszczony do aukcji.

Cel wadium to potwierdzenie wiarygodności uczestników przetargu – faktu, że są oni rzeczywiście zainteresowani przedmiotem konkursu i składanej przez nich oferty. Ale również zabezpieczenia ma zwiększyć pewność zamawiającego, iż dojdzie do podpisania przez wybranego wykonawcę umowy albowiem w przypadku gdy wykonawca nie podpisze umowy, wadium przepada na rzecz zamawiającego. Wadium stanowi też swego rodzaju weryfikację wiarygodności finansowej wykonawców przystępujących do przetargu.

Wadium musi obejmować cały okres związania ofertą tj. czas od dnia składania ofert do podpisania umowy na realizację wygranego zadania. Maksymalnie okres ten może wynosić 90 dni ale najczęściej jest to 30 dni.

Formy wnoszenia wadium

Zgodnie z Ustawą Prawo zamówień publicznych wadium może być wnoszone w jednej lub kilku następujących formach:

  • pieniądzu,
  • poręczeniach bankowych lub poręczeniach spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej,
  • gwarancjach bankowych,
  • gwarancjach ubezpieczeniowych,
  • poręczenia funduszy poręczeniowych

Wady i zalety poszczególnych rodzajów zabezpieczeń wadium

Najprostszą formą zabezpieczenia wadium jest gotówka. Środki wpłacane są przez oferenta na wskazany przez Zamawiającego nr konta. Taka forma wymaga jednak posiadania przez przedsiębiorcę wolnych środków pieniężnych, a najczęściej jest to trudne, bo firma potrzebuje pieniędzy na finansowanie wygranych kontraktów, pokrywanie kosztów bieżących jak chociażby wynagrodzenia, materiały, paliwo. Jednym słowem zamrażanie gotówki, która mogłaby służyć do wypracowywania zysków w firmie, jest bezcelowe chyba, że przedsiębiorca posiada wolne zasoby pieniężne i nie ma pomysłu w jaki inny sposób je wykorzystać. Można co prawda wziąć na ten cel kredyt obrotowy ale jest to kosztowne.

Produkty bankowe, tu przede wszystkim gwarancja bankowa, są dobrym rozwiązaniem ale bardziej na zabezpieczenie wygranej już umowy niż samego przystąpienia do przetargu. Ważnym czynnikiem w przystępowaniu do przetargu jest czas. Wadium powinno być dostępne praktycznie „od ręki” a niestety decyzja o przyznaniu transakcji kredytowej w banku trwa. Ponadto gwarancja bankowa zmniejsza zdolność kredytową przedsiębiorcy do zaciągania kredytów, a te mogą być potrzebne zarówno na obrót jak i inwestycję.

Innym rozwiązaniem jest skorzystanie z gwarancji ubezpieczeniowej. Towarzystwo ubezpieczeniowe przyznaje limit na określony czas – 6 lub 12 miesięcy i w jego ramach udziela wadia i/lub zabezpieczenia należytego wykonania umów oraz okresu wad i usterek na wykonane zlecenie. Niestety limit ten może dość szybko się wyczerpać ponieważ obecnie wymagane okresy, w których zamawiający chce mieć zapewniony serwis gwarancyjny na wykonane prace, sięgają nawet 72 miesięcy. Oznacza to, że zabezpieczenie dwóch – trzech kontraktów wyczerpuje limit i firma musi szukać innych form wadium.

Kolejną stosunkowo nową formą zabezpieczenia wadium jest poręczenie. Zleceniodawcą poręczenia jest firma przystępująca do przetargu, beneficjentem poręczenia – organizator przetargu zaś gwarantem – podmiot wystawiający poręczenie czyli fundusz poręczeniowy. Tutaj, podobnie jak w przypadku towarzystwa ubezpieczeniowego przyznawany jest limit na okres 6 miesięcy ale tylko na same wadia. Za ustanowienie limitu przedsiębiorca nic nie płaci. Opłatą są objęte jedynie poszczególne poręczenia, które wydawane są od ręki. Co ważne poręczenia wadialne nie obniżają zdolności kredytowej przedsiębiorcy w bankach ani towarzystwach ubezpieczeniowych. Tak więc bez angażowania własnej gotówki można szybko i sprawnie zabezpieczyć nawet do kilku przetargów w jednym czasie. Warto dodać, że Fundusz zabezpiecza również wygrane umowy, ale tu każdą sprawę traktuje odrębnie. – o tym może w nast. części.

Podsumowując, jeżeli przedsiębiorca ma nadmiar gotówki, najprościej jest wpłacić wadium na konto. Jeżeli natomiast nie ma wolnych środków powinien wybrać inną formę. Wiąże się to ze stosunkowo niewielką opłatą ale daje korzyści. Jedną z nich jest fakt, że firma będzie miała możliwość przystąpienia w jednym czasie do wielu przetargów, ponieważ nie będzie musiał angażować swoich środków finansowych. Złożenie kilku ofert pozwala na zwiększenie prawdopodobieństwa uzyskania zlecenia.

Gdzie szukać zabezpieczenia wadium?

Poniżej przedstawione są miejsca, gdzie można znaleźć informacje o poszczególnych formach zabezpieczeń lub ubiegać się o konkretne wadium na terenie województwa podlaskiego:

  • gotówka – wolne środki na koncie przedsiębiorcy lub kredyt w banku,
  • gwarancje bankowe – większość banków, poszczególne oddziały tych jednostek,
  • gwarancje ubezpieczeniowe – większość towarzystw ubezpieczeniowych, poszczególne ich oddziały lub brokerzy ubezpieczeniowi,
  • poręczenia – regionalne fundusze poręczeniowe – na Podlasiu – Podlaski Fundusz Poręczeniowy Sp. z o.o.

Inne istotne informacje dotyczące udziału w przetargach

Wygaśnięcie wadium

Wadium wygasa jeżeli oferent, którego oferta została wybrana jako najlepsza, podpisał umowę na wykonanie kontraktu i wniósł zabezpieczenie wykonania tej umowy. Jeżeli zaś oferta – firmy startującej w przetargu – nie została wybrana, wadium wygasa w jednym z przedstawionych przypadków: po upływie terminu jego obowiązywania, w dacie kiedy przetarg został unieważniony, jeżeli oferta została wycofana przez oferenta, oferta została odrzucona, uznana za nieważną lub przetarg zakończył się bez wyboru oferty. Wadium w postaci gotówki zostaje zwrócone na konto, z którego zostało wpłacone. Formy wadium w postaci dokumentów wygasają i mogą być fizycznie zwrócone przez zamawiającego do instytucji, która je wystawiła.

Zatrzymanie wadium

Wadium zostaje zatrzymane w jednym z niżej przedstawionych przypadków:

  • wykonawca, którego oferta została wybrana, odmówił podpisania umowy w sprawie zamówienia na warunkach określonych w ofercie lub nie wniósł wymaganego zabezpieczenia należytego wykonania umowy,
  • jeżeli zawarcie umowy w sprawie zamówienia publicznego stało się niemożliwe z przyczyn leżących po stronie wykonawcy,
  • jeżeli wykonawca w odpowiedzi na wezwanie zamawiającego do złożenia wymaganych oświadczeń lub dokumentów ich nie złożył.

W takiej sytuacji wadium w formie gotówki nie jest zwracane do oferenta, a w pozostałych przypadkach zamawiający występuje do instytucji, która gwarantowała zabezpieczenie wadium, o wypłatę wadium.

KONTAKT